De bouwsector was in 2020 goed voor 16,9% van al de arbeidsongevallen in België.
Veiligheid in de bouw vereist uw blijvende opvolging en moet continu bijgeschaafd worden.
Een veiligere werf leidt namelijk tot een lagere kans op arbeidsongevallen, waardoor de arbeidsongeschiktheden dalen en de productiviteit verhoogt.
Reden te meer om tijd en middelen te investeren in een veilige werkmethode-en omgeving op uw werf!
1. De veiligheidsvoorschriften indachtig
De codex over het welzijn op het werk is hét verzamelwerk bij uitstek en mag zeker niet uit het oog verloren worden wanneer u een risicoanalyse opmaakt en de mogelijke gevaren in kaart brengt.
Indien u verschillende aannemers en onderaannemers op dezelfde werf te werk stelt dan is overleg noodzakelijk om ongevallen te voorkomen.
Ook de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk vormt het uitgangspunt in het kluwen van de wetgeving die beschikbaar is.
Zo is het belangrijk dat u het onderscheid voor ogen houdt tussen de regelgeving die van toepassing is op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen (hoofdstuk V welzijnswet) en werken met derden (hoofdstuk IV Welzijnswet). Mint advocaten wilt u juridisch al een handje op weg helpen…
De memorie van toelichting spreekt van een tijdelijke en mobiele bouwplaats wanneer onder meer werken zoals grondwerken, bouw, verbouwing, reparatie, onderhoudswerken, hoogtewerken enzovoort, worden uitgevoerd.
Heel vaak zijn op dergelijke bouwplaatsen tegelijkertijd werknemers van verschillende aannemers aanwezig die dan ook nog gebruik maken van het materiaal van een andere aannemer dan hun eigen werkgever. Ook vindt u naast deze werknemers vaak personen terug die als zelfstandige bepaalde activiteiten uitvoeren op de bouwplaats.
De gevolgen zijn niet te onderschatten wanneer u bijvoorbeeld de opdrachtgever bent van zo een tijdelijke en mobiele bouwplaats. Wanneer een ongeval plaatsvindt of materiële schade wordt aangericht, kan u zelfs contractueel en/of buitencontractueel aansprakelijk worden gesteld in de (onder)aannemingsketen.
U moet bijgevolg steeds aandringen op de strikte naleving van deze veiligheidsvoorschriften door de verschillende aanwezigen. Uiteraard moet u als leidinggevende ook zelf de nodige aandacht schenken aan een duidelijk plan van aanpak.
2. Waartoe is de opdrachtgever en/of de bouwdirectie gehouden?
De opdrachtgever is onder meer gehouden:
- een coördinator inzake veiligheid aan te stellen;
- een veiligheids-en gezondheidsplan op te stellen voor de opening van de bouwplaats. Zo een plan is zelfs verplicht voor werken bij een hoogte van meer dan 5 meter;
- een overeenkomst af te sluiten met al de betrokken partijen waarin onder andere een aansprakelijkheidsregeling wordt opgenomen en wordt gewezen op de gevolgen van het niet naleven van die voorschriften.
Wees u ervan bewust dat ook zelfstandigen ertoe verplicht zijn mee te werken aan de toepassing van de maatregelen.
3. Sancties
Lichtzinnig omspringen met de voorschriften, kan wel eens kwalijke gevolgen met zich meebrengen.
Een inbreuk op de bepalingen van de Welzijnswet wordt gesanctioneerd door het Sociaal Strafwetboek aan de hand van 4 sanctieniveaus (afhankelijk van de zwaarwichtigheid van de feiten).
Deze bedragen moeten wel nog vermenigvuldigd worden met de opdeciemen.
| Sanctieniveau | Gevangenisstraf | Strafrechtelijke geldboete | Administratieve geldboete |
| Niveau 1 | Geen | Geen | 10 – 100 |
| Niveau 2 | Geen | 50 – 500 | 25 – 250 |
| Niveau 3 | Geen | 100 – 1000 | 50 – 500 |
| Niveau 4 | 6 maand tot 3 jaar | En/of 600 – 6000 | 300 – 3000 |
Ook wanneer de inbreuk niet strafbaar is onder de Welzijnswet kan het gewone strafwetboek worden toegepast, in het bijzonder voor wat betreft het onopzettelijk doden en onopzettelijke toebrengen van lichamelijk letsel door gebrek aan voorzichtigheid en voorzorg.
In zeer ernstige omstandigheden kan u ook het risico lopen op een exploitatieverbod, beroepsverbod en zelfs bedrijfssluiting.
4. Nog enkele tips…
Geef als bouwdirectie het goede voorbeeld.
Wanneer u consequent handelt, op de hoogte bent van de recente wetgeving, onveilige situaties aankaart, regelmatig communiceert over het belang van veiligheid, dan creëert u een omgeving waarin uw medewerkers gestimuleerd worden in de richting van een veilige werkmethode in lijn met de regelgeving.
Geef instructies en organiseer geregeld opleidingen.
Iedere werknemer moet in zijn doen en laten op de arbeidsplaats steeds naar zijn beste vermogen zorg dragen voor zijn eigen gezondheid en veiligheid.
Opleidingen op maat zijn dus sterk aan te raden als bepaalde expertise ontbreekt of er nood is aan sensibilisering.
Organiseer daarnaast ook regelmatig een toolboxmeeting. Tijdens zo een overleg bespreken de opdrachtgever, zijn medewerkers en eventuele (onder)aannemers de verschillende aandachtspunten op de werf. Het valt ook te adviseren om voor de werkdag begint, de werf al eens te inspecteren en stil te staan bij potentiële veiligheidsrisico’s.
Wees zeker waakzaam voor de verschillende verplichtingen die worden opgelegd door de wet op het vlak van veiligheid.
